کابوس سفید قاره ی سیاه

• آیا درباره ی مصرف برنج در قاره ی سیاه اطلاعاتی دارید؟
• برنج آفریقا به چه صورت تامین می شود؟
• برنج چه جایگاهی در سبد غذایی مردم این قاره دارد؟
•  آیا نرخ مصرف و تامین برنج در آفریقا، از دهه های پیش تا کنون تغییری هم داشته است؟

• اگر می خواهید پاسخ این پرسش ها را بیابید، با ما همراه شوید.

  رنج در آفریقا

• دگردیسی های گسترده در تکنولوژی، ویژگی های دموگرافی و جامعه شناختی در چند دهه ی اخیر (از سال 1973 تا کنون)، چالش های قابل توجهی را در نظام عرضه و تقاضای برنج در آفریقا پدید آورده است. رشد جمعیت و بی میلی نسبت به دیگر گونه های غذایی، سبب شده تا میل و تقاضای شدیدی برای مصرف برنج در این قاره شکل بگیرد. "سورگوم" و "میلت" از جمله غلات سنتی آفریقا هستند که بر اساس آمار، رفته رفته از سبد غذایی مردم رخت بسته اند و میزان مصرف آن ها، با نرخ قابل توجهی کاهش یافته و همین عدم استقبال از غلات سنتی، سبب رشد گرایش به مصرف برنج در میان مردم شد. همه ی این ها در حالی است که برنج، روندی بر خلاف آن چه یاد شد را تجربه کرده است.
• داده ها نشان می دهند که از دهه ی 70 میلادی، مردم آفریقا تمایل زیادی به مصرف برنج نشان داده اند و این گرایش فزاینده به برنج را می توان با افزایش تقاضا برای برنج و افزایش مصرف برنج در غذای مردم و البته پیدایش و گسترش صنعت های وابسته هم چون تولید کیسه برنج و واردات دستگاه های صنعتی دوخت کیسه، نشان داد. در کل می توان این گونه عنوان کرد که مصرف برنج، هر سال به میزان 6 درصد افزایش داشته است که البته این خود دلیل های ساختاری زیادی دارد.

• شهرنشینی، دگرگونی در ساختار جامعه و شغل ها، از جمله دلیل های عمده برای افزایش مصرف برنج در میان آفریقایی ها هستند. برای نمونه می توانیم به پدیده ی اشتغال زن ها اشاره کنیم که نقش مهمی در افزایش مصرف برنج داشته است. دوخت و دوز کیسه ی برنج، تولید کیسه های برنج خانگی و پارچه ای، هم کاری در کاشت و برداشت برنج، از عامل هایی بودند که ورود زن ها را به فضای کاری تسهیل کردند. از سویی می دانیم که ورود زن ها به محیط کاری و اشتغال، سبب کاهش حضور آن ها در خانه و البته کاهش زمان رسیدگی به کارهای خانه می شود. همین کاهش زمان و البته افزایش درآمد، سبب شد تا زن های آفریقایی، به مصرف برنج رو کنند و در نهایت برنج به سبب پخت آسان و سریع و میزان کالری قابل توجه، به گزینه ی مورد پسند زن های آفریقایی برای تامین غذای خانواده تبدیل شد.

• در ادامه ی این روند، برنج دیگر نه غذایی لاکچری، که گزینه ی نخست برای تامین غذای اصلی قشر فقیر شهر تبدیل شد. گفتنی است که این قشر فقیر شهرنشین، سالانه 45 درصد از درآمد خود را صرف تامین و خرید غلات مورد نظر خود می کند که از این بین، برنج هم چنان مهم ترین آن به شمار می رود.

• جالب است بدانید که مصرف برنج در کشورهای آفریقای غربی، یکی از شاخص های سنجش میزان توسعه و رفاه اجتماعی مردم به شمار می رود. هرچه مصرف برنج بیشتر باشد، رفاه مردم در سطح بالاتری قرار می گیرد".

• تولید و واردات برنج

• با وجود رشد قابل توجه تولید و کشت برنج در دهه های اخیر، هنوز میزان تولید برنج به هماهنگی قابل قبولی با میزان مصرف آن توسط مردم، دست نیافته است و می توان این گونه عنوان کرد که بر خلاف رشد فزاینده ی تمایل به مصرف برنج، تامین برنج با آهنگ کندتری افزایش می یابد. همین گپ قابل توجه میان عرضه و تقاضای برنج، کشورهای غرب آفریقا را به یکی از مهم ترین وارد کننده های برنج تبدیل کرده است. رشد فزاینده ی تقاضا برای برنج و ناتوانی در تامین برنج از سوی تولید کننده های داخلی، سبب شد تا واردات برنج غرب آفریقا، هر سال به میزان 2.5 درصد رشد داشته باشد.

  "کشورهای غرب آفریقا، سالانه 800 میلیون دلار بودجه، صرف واردات برنج می کنند".

  رنج، اشتغال و اقتصاد

• نگارنده باور دارد که نسبت و پیوند معناداری میان برنج، اشتغال، شهر نشینی و رونق اقتصادی وجود دارد.  کاشت و تولید برنج در آفریقا، زن های زیادی را به کار مشغول می کند و با اشتغال یافتن زن ها، میزان درآمد روستایی ها افزایش می یابد و زن ها نقشی حیاتی در تامین خرج خانواده می یابند که به دنبال آن، رفاه خانواده های روستایی افزایش یافت و بیشتر آن ها به شهرها رو می کنند و در ادامه این خود به رونق اقتصادی و صنعتی شدن جامعه می انجامد. با این حال، مطالعه نشان داده که هنوز راه طولانی و دشواری پیش روی تامین برنج این قاره وجود دارد که اگر به درستی طی نشود، ممکن است چالش های اساسی در اقتصاد، اشتغال و کشاورزی این قاره ایجاد کند.

  برای دریافت فایل مقاله ی "کابوس سفید قاره ی سیاه: برنج در آفریقا"، بر لینک زیر کلیک نمایید.

  فایل مقاله ی "کابوس سفید قاره ی سیاه: برنج در آفریقا"